Stappenplan: hoe maak je het centraal eindexamen?
In mei is het zover: het centraal eindexamen! Je gehele middelbare schooltijd schuif je het voor je uit en lijkt het nog enorm ver weg, maar dat is nu voorbij. Iedereen moet eraan geloven, dus jij ook. Je hoort de gekste verhalen en theorieën, maar is het centraal eindexamen nou echt zo anders? In dit artikel vertellen we je daarom hoe de dag van een eindexamen in z'n werk gaat en geven we je het stappenplan voor het maken van een eindexamen!
Voorafgaand aan het examen
De ochtend vóór het eindexamen is het moment waarop veel leerlingen de meeste spanning voelen! Blijf daarom kalm en werk alvast vooruit. Leg de avond van tevoren alvast de spullen klaar die je nodig gaat hebben tijdens het examen van de volgende dag, zoals:
- Pennen
- Potloden
- (grafische) Rekenmachine
- Geodriehoek
De spullen die je tijdens een examen mag meenemen, kunnen per vak verschillen. Zorg daarom dat je goed op de hoogte bent over wat je mag meenemen naar het centraal eindexamen. Door deze voorbereiding zorg je ervoor dat je geen belangrijke spullen vergeet door de stress en haast. Stel je eens voor dat je een wiskunde examen moet afleggen zonder grafische rekenmachine…
Op de ochtend van het examen is het belangrijk dat je op tijd bent. Kom niet 5 minuten van tevoren aan, maar geef jezelf rust en zorg dat je ruim vóór de start van het eindexamen aanwezig bent. Dit geeft je ook de mogelijkheid om nog net die laatste formules of dat ene moeilijke onderwerp er extra in te stampen. Daarnaast is te laat komen niet erg handig. Wanneer je namelijk langer dan 30 minuten te laat komt op het examen, wordt de deur officieel voor je gesloten. Vóór die tijd mag je nog wel naar binnen, maar heb je logischerwijs minder tijd voor het examen.
In de examenzaal
In de examenzaal gaat het allemaal gebeuren. De examenzaal is een heel andere locatie dan waar je doorgaans je toetsen en schoolexamens maakt. In de meeste gevallen maak je het centraal eindexamen in de gymzaal, maar jouw school kan ook andere locaties hebben toegewezen aan de eindexamenleerlingen. Zorg dat je op de hoogte bent van deze locatie!
Bij de ingang van de examenzaal staan van vaak flesjes water klaar. Die mag je pakken voor tijdens het examen. Kies daarna je plekje uit en leg al je spullen rustig op tafel. Maak er geen bende van, want daar ga je je tijdens het examen waarschijnlijk alleen maar aan ergeren. Je krijgt immers ook meerdere bladen uitgedeeld, zoals een opgavenblad, antwoordblad, bijlage(n) en een kladblad. Het zal dus een volle tafel worden.
Wanneer iedereen een plaats heeft en alle spullen netjes op tafel liggen, zullen de examinatoren aangeven dat het examen gaat beginnen en dat de tijd wordt gestart. Nu gaat het echt beginnen!
Stappenplan tijdens het eindexamen
Hieronder vind je hét stappenplan voor het maken van een eindexamen. Volg dit stappenplan om jouw eindexamens succesvol af te leggen. Lees alle stappen zorgvuldig door en ga met een gerust hart je examens in!
Stap 1: maak een legale 'spiekbrief'
Direct na de start van het examen noteer je de formules, begrippen en afkortingen die je uit je hoofd hebt geleerd op het kladblad. Dit kladblad krijg je van de examinatoren bij ieder examen dat je aflegt. Een spiekbrief vanuit huis meenemen en spieken bij je buurman is natuurlijk niet toegestaan, maar er een maken tijdens het eindexamen mag wel!
Let op: wacht met het maken van deze 'spiekbrief' tot het examen officieel is begonnen, anders kun je in de problemen komen.
Stap 2: scan het examen voordat je begint
Na het maken van je legale spiekbrief, start je met het scannen van het examen. Dit geeft je een goed beeld van wat je kunt verwachten. Tijdens het scannen kijk je naar de volgende dingen:
- Kijk waar de vragen staan die je makkelijk kunt beantwoorden.
- Kijk welke vragen veel tijd kosten om te beantwoorden.
- Kijk voor welke vragen je veel punten kunt pakken.
Deze drie punten helpen je om een ‘planning’ te maken tijdens je examen. Zo kun je bijvoorbeeld starten met de vragen die je makkelijk kunt beantwoorden en waar je veel punten voor kunt krijgen. Heb je een vraag vanwege tijdsgebrek niet volledig kunnen maken? Dan is dat minder erg, doordat je al veel punten aan het begin van het examen hebt gepakt.
Stap 3: maak de vragen
Na het scannen van het examen kun je beginnen met het maken van de vragen. Blijf kalm en schrijf zo duidelijk mogelijk op wat je geleerd hebt! Denk uiteraard ook aan de tijd per examenvraag. Deze is natuurlijk niet onbeperkt, blijf daarom niet te lang hangen bij een vraag die je op het eerste oog niet snapt. Gelukkig heb je voor vragen waar veel punten mee te verdienen zijn, verhoudingsgewijs ook langer de tijd. Wees dus efficiënt!
Stap 4: controleer of je antwoord geeft op de vraag
Controleer of je antwoord geeft op de vraag. Een inkoppertje, waar toch ieder jaar veel leerlingen de mist in gaan. Kijk goed wat er precies wordt gevraagd: het kan zomaar zijn dat je antwoord inhoudelijk wel klopt, maar dat het eigenlijk helemaal geen antwoord is op de vraag. Een handige tip hierbij is om een deel van de vraag over te nemen in het eerste deel van je antwoord.
Voorbeeld:
- Vraag: Geef twee argumenten waarom de werkwijze van architect Palladio bij de Renaissancetijd past.
- Antwoord: De werkwijze van de architect Palladio past bij de Renaissancetijd, omdat hij geïnspireerd werd door zuilen en gebouwen uit de Oudheid en omdat hij de verhoudingen van klassieke gebouwen onderzocht, door metingen te verrichten.
Stap 5: controleer of de spelling en grammatica van je antwoord correct is
Check bij talen altijd of je antwoord grammaticaal correct is. Vooral bij Nederlands kunnen er punten in mindering worden gebracht wanneer je bij open vragen spelfouten of incorrecte formuleringen opschrijft. Hoe zonde is dat? En vergis je niet: je krijgt deze minpunten ook als je antwoord inhoudelijk correct is. Lees daarom altijd je antwoord nog een keer na, een extra check kan immers geen kwaad!
Echter, bij andere vakken is het soms juist niet verstandig om heel erg lang stil te staan bij de juiste grammatica. Bij vakken van niet-talen krijg je geen aftrekpunten voor grammaticale fouten, waardoor het zonde is van je tijd om er veel aandacht aan te besteden.
Stap 6: controleer of je voldoet aan de antwoordeisen
Het kan voorkomen dat er bepaalde eisen gesteld worden aan het antwoord dat je moet geven. Zorg dat je hiervan op de hoogte bent. Hieronder staan een aantal voorbeelden van eisen die voor kunnen komen op het centraal eindexamen:
- Minimaal/maximaal aantal woorden
- Minimaal/maximaal aantal voorbeelden
- Minimaal/maximaal aantal argumenten
- Verplichte berekening
Wanneer er bijvoorbeeld drie argumenten gevraagd worden op het examen dien je dus ook écht drie argumenten te geven. Als je er minder geeft krijg je logischerwijs ook minder punten toegekend en wanneer je meer argumenten geeft, wordt er enkel naar de eerste drie gekeken. Het is zonde als er dan een fout argument tussen staat!
Stap 7: doorloop het examen nog een keer
Het doorlopen van het examen en je antwoorden voorkomt dat je vragen vergeet in te vullen. Wanneer je tijd over hebt, is dit echt een must. Het is namelijk zonde als je punten laat liggen, omdat je de laatste vraag op het examen bent vergeten te maken. In deze check bekijk je ook of je daadwerkelijk op al je bladen je naam en leerlingnummer et cetera hebt ingevuld.
Na afloop van het examen
Na het examen heb je als het goed is alle vragen ingevuld, het opgaveboekje dichtgeslagen en op alle bladen je naam en leerlingnummer genoteerd. Je hebt alles gecheckt en bent hopelijk zeker van je zaak! Als je nog tijd over hebt, raden we je aan om per vraag je antwoord in steekwoorden op te schrijven. Op deze manier kun je thuis de gepubliceerde antwoorden op zoeken en vergelijken met jouw eigen antwoorden. Dat geeft je een beeld over hoe je het gedaan hebt! Let op: doe dit alleen wanneer je genoeg tijd over hebt. Zorg daarom dat je eerst het hele examen maakt.
Nadat je alles hebt opgeschreven, kun je opruimen en alle ingevulde (en lege) bladen inleveren bij de examinatoren. Zorg dat je nog steeds stil blijft en rustig naar voren loopt, andere leerlingen kunnen namelijk nog druk bezig zijn met hun examens. Het eerder verlaten van de examenzaal kan tot 15 minuten vóór de eindtijd. Dit betekent dat je moet blijven zitten tot het einde als je bijvoorbeeld 10 minuten vóór tijd klaar bent met het examen.
Tips voor het eindexamen
Om je nog een laatste steuntje in de rug te bieden, hebben we hieronder een aantal algemene tips voor het eindexamen op een rijtje gezet:
- Zorg dat je voldoende hebt gegeten en gedronken vóór het examen.
- Controleer de avond van tevoren of je pennen nog werken en laad je rekenmachine(s) op.
- Geef altijd antwoord, ook al ben je niet zeker van het antwoord.
- Scan de teksten goed die bij de vraag horen, zo mis geen belangrijke informatie.
- Schrijf leesbaar. Je krijgt namelijk geen punten als je antwoord niet te lezen is. Antwoord daarom bij meerkeuzevragen altijd met hoofdletters.
- Bekijk de plaatjes, titels en tussenkopjes in een tekst. Dat geeft heel snel een grof beeld van de tekst.
- Ga niet te vroeg weg en check alles nog even een keertje.
- Noteer op een kladblad je antwoorden, dan kun je deze later thuis controleren.
Wil je meer tips over het centraal eindexamen? Bekijk dan onze 30 beste tips over het eindexamen!
Hopelijk ga je na het lezen van dit artikel met een zeker gevoel het eindexamen in. Probeer het niet groter te maken dan het is. Uiteindelijk blijft het eindexamen natuurlijk 'gewoon' een grote toets over de stof die je in de afgelopen jaren hebt behandeld.