Hoe maak je een goede planning?
Een goede planning maken is niet altijd even makkelijk. Gelukkig valt het te leren! Het maken van een planning kan eindexamenleerlingen (en eigenlijk alle leerlingen) helpen bij het leren en voorbereiden op tentamens en examens. Met een strakke planning creëer je overzicht en rust voor jezelf. Het beste is om zo vroeg mogelijk te beginnen met het maken van een planning. Zo kom je niet voor verrassingen te staan en kun je je tijdig voorbereiden op alle belangrijke toetsen en examens. In dit artikel vind je een compleet stappenplan voor het maken van een goede planning, waar je direct mee aan de slag kunt.
Waarom is een planning maken zo belangrijk?
Op school moet je veel stof leren. Wanneer die belangrijke toets eraan komt, is het niet handig om de dag van tevoren te beginnen met leren. En tussendoor moet je nog opdrachten maken, zoals huiswerk of een profielwerkstuk. Wanneer je merkt dat het allemaal best wel veel is wat je moet doen, dan kan een planning helpen.
Een planning geeft je structuur en overzicht en daarmee krijg je rust in je hoofd. Daarnaast kan een planning je ook motivatie geven. Je ziet tenslotte dat je stappen maakt om bepaalde dingen te bereiken. Een strakke planning verhoogt je discipline. Dit kan handig zijn als jij elke keer belangrijke zaken uitstelt.
Ten slotte kan een planning jou ook iets over jezelf leren. Het laat namelijk zien hoe jij met afspraken omgaat. Kom je de afspraken na die je met jezelf hebt gemaakt? Als jij bijvoorbeeld 3 uur voor iets plant, maar in werkelijkheid ben je na 1 uur al klaar, dan heb je jezelf onderschat. Dit geeft je waardevolle inzichten over jezelf, en daar kun je je planning vervolgens op aanpassen. Bedenk dat een planning een hulpmiddel is, en geen doel op zich. Natuurlijk kost het maken van een planning tijd, maar het is zeker de moeite waard om dit te doen. Daarom raden we je aan om voor jezelf eens te beginnen met het maken van een planning.
Hoe maak je stap voor stap een goede planning?
Het is duidelijk, een planning maken kan je veel opleveren. Maar hoe maak je een goeie planning zonder dat het veel onnodige tijd kost. Hieronder hebben we een simpel stappenplan samengesteld zodat jij de beste planning kan maken!
Stap 1: Taken verzamelen
Begin bij het begin: wat moet er allemaal gebeuren? Schrijf alles op. Niet alleen de schooltaken, zoals het leren voor toetsen of het maken van je profielwerkstuk, maar ook je bijbaan, sport en verjaardagen. Alles wat tijd kost, hoort in je overzicht. Alleen dan kun je realistisch plannen.
Een voorbeeld: je hebt over drie weken een toets Engels. Je werkt drie avonden per week, speelt op zaterdag voetbal en je hebt een verjaardag op zondag. Zonder overzicht wordt het lastig om te zien waar je leertijd vandaan moet komen.
Dus: pak een kladblok, je agenda of een planningstool en maak een uitgebreide to-do lijst. Zet alles erop. Zelfs Netflix-avondjes. Want ook ontspanning moet ingepland worden.
Stap 2: Tijd inschatten
Nu je weet wat je allemaal moet doen, ga je per taak inschatten hoeveel tijd je nodig hebt. Het is verleidelijk om te denken: "Dat leer ik wel even." Maar vaak duurt een taak langer dan je denkt. Het lezen van boeken voor vakken als Nederlands en Engels kost meerdere dagen. Het leren voor een belangrijk tentamen neemt de meeste tijd in beslag. Het is het beste om iedere dag een aantal uur te leren voor een tentamen, in plaats van om alles in 1 volle dag te stoppen.
Een handig trucje: kijk terug naar eerdere opdrachten. Hoelang deed je over het leren van een hoofdstuk geschiedenis? Was je binnen een uur klaar, of had je eigenlijk drie uur nodig?
Wees eerlijk. Want als je denkt dat je in één dag een hele samenvatting kunt maken, maar het lukt niet, dan werkt dat alleen maar demotiverend. Je planning wordt sterker als je ervaring opbouwt met realistische tijdsinschattingen.
Heb je geen zin om je eigen samenvattingen te maken? Geen stress, wij hebben ze allemaal voor je gemaakt!
Stap 3: Prioriteiten stellen
Een dag heeft maar 24 uur. Meer tijd is er niet. Als je er een nieuwe taak bij krijgt, moet er aan de andere kant ook een taak verdwijnen van je to-do lijst. Je kunt simpelweg niet alles doen. Door iedere taak een prioriteit te geven, kun je zelf bepalen welke taken je nu kunt doen en welke je op een later moment kunt doen. Je kunt taken verdelen in 4 niveaus:
- Urgent en belangrijk
- Urgent en niet belangrijk
- Belangrijk en niet urgent
- Niet belangrijk en niet urgent
Om te bepalen welke taken de meeste prioriteit hebben, kun je het volgende schema gebruiken.
Stap 4: Je planning invullen
Nu komt het leuke deel: je eigen planning maken. Pak een weekoverzicht en begin met het invullen van vaste momenten: schooltijden, werk, sport, afspraken. Alles wat niet te verschuiven is, blokkeer je als eerste.
Daarna plan je het leren. Kies momenten waarop jij het meest productief bent. Sommige mensen leren beter in de ochtend, anderen juist 's avonds. Test wat voor jou werkt.
Laat tussen het plannen van taken ook lege blokken. Ruimte voor pauze, ontspanning en het onverwachte. Want die komen er altijd.
Een goede planning is overzichtelijk, flexibel én haalbaar. Hang ‘m op je kamer, zet hem in je kalender app of stel hem in als achtergrond van je telefoon. En nog belangrijker: kijk er elke dag even naar.
Plannen in de praktijk: waarom het soms misgaat (en hoe je dat oplost)
Je begint vol enthousiasme aan je planning. Alles strak ingepland. Geen speld tussen te krijgen. En dan belt je beste vriend of je mee naar de stad gaat. Of je bent moe, of ziek, of… je hebt gewoon even geen zin.
Geen paniek. Dat is normaal.
De truc zit 'm niet in perfectie, maar in aanpassingsvermogen. Geef jezelf de ruimte om je planning te verschuiven. En nog belangrijker: plan nooit de hele dag vol. Zorg voor ademruimte.
Als je flexibel leert plannen, voel je je minder schuldig als dingen anders lopen. Dat geeft rust en motivatie.
De beste tips voor het maken van een sterke planning
De basis van het maken van een planning beheers je nu. Maar wil je je planningen naar the next level brengen? Check dan deze 12 tips!
Iedereen kent het wel: je denkt dat je in één avond alles kunt leren, maar dan loopt het uit. Je hoofd zit vol, de tijd vliegt, en de paniek begint. Daarom is ruim plannen cruciaal. Als je jezelf net wat meer tijd gunt dan je denkt nodig te hebben, voorkom je stress. En als het dan tóch sneller gaat? Dan heb je ineens extra vrije tijd. Dat voelt als winst, en dat motiveert.
Sommige leerlingen verliezen zich in het maken van een perfecte planning. Uren schuiven, kleuren gebruiken, mooie tabellen maken. Maar uiteindelijk gaat het erom dat je je taken ook echt uitvoert. Je planning is een hulpmiddel, geen kunstwerk. Zodra je weet wat je moet doen, sluit je je planning af en ga je aan de slag.
Er is iets magisch aan het afstrepen van een taak. Het is een klein gebaar, maar het geeft een gevoel van controle en succes. Iedere keer als je iets afrondt, en dat van je lijst kunt halen, laat je aan jezelf zien: ik ben bezig, ik kom vooruit. Het maakt een abstract doel tastbaar. Dus: streep, vink of kras – wat jij fijn vindt.
Stel je voor: je hebt net twee uur intensief geleerd voor een vak waar je normaal nooit zin in hebt. Dat is knap. Gun jezelf dan ook wat leuks. Een aflevering van je favoriete serie, een snack, of even buiten wandelen. Door jezelf te belonen, koppel je positieve gevoelens aan moeilijke taken. Dat helpt om het vol te houden.
Soms lukt het gewoon niet om alles af te krijgen. Misschien was je moe, afgeleid of had je een off-day. Dat overkomt iedereen. Wees dan niet te streng voor jezelf. Het doel van een planning is niet om jou te straffen als iets niet lukt, maar om richting te geven. Kijk naar wat wél goed ging en pas je planning rustig aan.
Misschien heb je opgeschreven dat je tussen 18:00 en 20:00 leert voor wiskunde. Maar wat als je eerder klaar bent? Of juist meer tijd nodig hebt? Geen probleem. Je planning is flexibel. Het belangrijkste is dat je taak gedaan wordt – niet dat het precies in het tijdsblok past. Laat ruimte voor aanpassingen en wees praktisch.
Niemand is 8 uur per dag productief. Je brein heeft rust nodig om te verwerken wat je leert. Plan dus bewust ook momenten in waarop je helemaal niks hoeft. Ontspanning hoort net zo goed bij een goede planning als blokken en boeken.
Het gebeurt bij iedereen: een dag loopt anders dan gepland. Je hebt te weinig gedaan, een taak uitgesteld of vergeten iets in te plannen. Geen paniek. Als je marge hebt ingebouwd, vang je dit gemakkelijk op. Kijk even terug: waarom liep het anders? Pas je planning aan, en ga weer door.
Na een paar weken plannen is het slim om terug te kijken. Wat werkte goed? Waar liep je tegenaan? Heb je bepaalde taken steeds verschoven? Misschien plan je op vrijdag te optimistisch, of werk je in het weekend liever niet. Dit soort inzichten maken je planning steeds beter afgestemd op hoe jij écht werkt.
Sommige leerlingen proberen in de nacht in te halen wat overdag niet lukte. Maar een slapeloos hoofd neemt geen informatie meer op. Leren terwijl je eigenlijk had moeten slapen, werkt averechts. Een goede planning voorkomt nachtwerk. Want als je op tijd begint, hoef je niet te stressen in het donker.
Een taak zoals ‘leren voor het examen’ is zo groot dat het demotiverend werkt. Waar begin je in hemelsnaam? Door zo'n taak op te splitsen, bijvoorbeeld in ‘hoofdstuk 1 leren’, ‘begrippen oefenen’ en ‘oefentoets maken’ wordt het ineens behapbaar. Kleine stappen zijn makkelijker te starten én sneller af te ronden.
Het klinkt misschien vanzelfsprekend, maar het is echt een prestatie als je een taak afrondt binnen de tijd die je had gepland. Dat betekent dat je jezelf goed kent en discipline hebt opgebouwd. Dus geef jezelf erkenning. Plannen is een vaardigheid en jij bent die aan het leren en verbeteren. Dat is iets om trots op te zijn.
Video
Wil je nog een keer zien hoe je de beste planning maakt? Check dan snel deze korte video van Tumult.
Veelgestelde vragen over het maken van een planning
Begin klein. Plan één dag of één taak. Oefen ermee. Daarna kun je uitbreiden naar een weekplanning.
Geen probleem. Evalueer waarom het niet lukte. Was het te druk? Had je te weinig motivatie? Pas je volgende planning daarop aan.
Dat hangt af van jouw voorkeur. Papier is tastbaar en overzichtelijk. Digitaal is flexibel en je krijgt meldingen. Probeer beide en kijk wat bij je past.
Dat hangt af van je doelen. Probeer minimaal 1–2 uur per dag effectief te leren. Heb je meer toetsen? Dan schaal je op. Maar overdrijf niet. Rust is óók belangrijk.
Schrap taken of stel uit. Je kunt niet alles tegelijk doen. Kwaliteit boven kwantiteit.