Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Herken je ze? Krantenkoppen als "Het BBP is gestegen tot boven €1.000 miljard", "De werkloosheid is gedaald naar 3,8%" en "De CAO loonstijging bedraagt 5,0%". Heb jij je ooit afgevraagd wie deze statistieken publiceert? Dat doet het Centraal bureau voor de Statistiek, oftewel het CBS. Maar waarom doen zij dit? En hoe komen ze aan al die data? In dit artikel leggen we je alles uit over het CBS!
Wat is het Centraal Bureau voor de Statistiek?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is een Nederlands instituut dat statistieken verzamelt, analyseert en publiceert. Het CBS is opgericht in 1899 en is een semi-onafhankelijke organisatie binnen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, maar dat geen directe banden heeft met de politiek.
Dat het onderdeel uitmaakt van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, wil overigens niet zeggen dat het onder direct gezag van het ministerie staat. Het krijgt enkel opdrachten vanuit het ministerie en wordt bekostigd vanuit de rijksbegroting. Om de onafhankelijkheid van CBS te waarborgen, zijn er protocollen opgesteld, die de werkrelatie tussen het CBS en de minister beschrijven.
Wat doet het Centraal Bureau voor de Statistiek?
Het CBS is verantwoordelijk voor het verzamelen van gegevens over verschillende onderwerpen, waaronder bevolking, arbeidsmarkt, inkomen, prijzen, handel en milieu.
Het bureau doet dit door middel van enquêtes en registraties bij bedrijven, overheden en burgers. Deze gegevens worden vervolgens geanalyseerd en verwerkt tot statistieken die gepubliceerd worden op de website van het CBS. Hierdoor hebben beleidsmakers, bedrijven en burgers meer inzicht in de economische situatie van Nederland.
Het CBS heeft als doel om de kwaliteit van de statistieken te waarborgen. Het bureau streeft naar objectiviteit, betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens. Het CBS houdt daarbij rekening met de privacy van burgers en bedrijven en zorgt ervoor dat gegevens anoniem worden verwerkt. Doordat het CBS onafhankelijk is, kunnen de statistieken die ze publiceren dan ook als objectief worden beschouwd.
Waarom is het Centraal Bureau voor de Statistiek belangrijk?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek is een onmisbare bron van informatie voor veel personen, bedrijven en organisaties, omdat ze belangrijke economische indicatoren publiceert, betrouwbare en actuele data verzamelt, het mogelijk maakt om economische aspecten te vergelijken en verschillende landen vergelijkt.
Deze redenen behandelen we hieronder één voor één:
Belangrijke economische indicatoren
Het CBS publiceert maandelijks en ieder kwartaal belangrijke economische indicatoren, zoals het consumentenvertrouwen, de inflatie, de werkloosheid en de economische groei. Deze indicatoren geven inzicht in de ontwikkelingen van de economie en zijn van groot belang voor bedrijven, aangezien zij dit kunnen meenemen in het bepalen van hun strategieën.
Betrouwbare en actuele data
Het CBS verzamelt betrouwbare en actuele data over verschillende aspecten van de economie, zoals de handel, de productie en de werkgelegenheid. Deze data kan door bedrijven worden gebruikt voor het maken van analyses en prognoses. Daarnaast helpt dit bedrijven bij het ontdekken van trends en zo kunnen ze hier vroeg op inspelen om hun concurrentiepositie te verbeteren.
Vergelijkingen maken
Het CBS maakt het mogelijk om gegevens te vergelijken tussen verschillende sectoren, regio's en periodes. Hierdoor kunnen bedrijven beter identificeren waar verbetering nodig is binnen de organisatie. Daarnaast helpt de mogelijkheid tot vergelijken ook mee aan het bepalen van de concurrentiepositie.
Internationale vergelijkingen
Het CBS werkt samen met internationale statistische bureaus om gegevens te vergelijken tussen landen. Dit is belangrijk voor bedrijven die internationaal actief zijn en inzicht willen krijgen in de economische situatie in andere landen. Dit helpt onder anderen bij het bepalen van de concurrentiepositie.
Hoe verzamelt het Centraal Bureau voor de Statistiek data?
Het CBS verzamelt heel veel verschillende soorten data, die op meerdere manieren worden binnengehaald. Bij het verzamelen van data, dient er goed naar de betrouwbaarheid van de betreffende verzamelmethode te worden gekeken.
Het CBS verzamelt haar gegevens op de volgende manieren:
| Vorm van gegevensverzameling | Betrouwbaarheid | Voorbeeld |
|---|---|---|
| Enquêtes | Laag tot gemiddeld | Huishoudens en bedrijven worden gevraagd om vragen te beantwoorden over bijvoorbeeld inkomen, arbeidsparticipatie en productie via internet, telefonisch of schriftelijk. |
| Registers | Hoog | Het CBS gebruikt registers van bijvoorbeeld gemeenten, belastingdienst en uitkeringsinstanties om gegevens te verzamelen over bijvoorbeeld bevolkingsaantallen, inkomens en uitkeringen. |
| Waarnemingen | Hoog | Het CBS observeert bijvoorbeeld verkeersdrukte en productieprocessen om gegevens te verzamelen over bijvoorbeeld transport en industrie. |
| Dataverzameling via partners | Hoog | Het CBS werkt samen met andere organisaties om gegevens te verzamelen, bijvoorbeeld over de arbeidsmarkt en de financiële sector. |
De betrouwbaarheid varieert sterk, afhankelijk van de methode voor gegevensverzameling.
Enquêtes hebben over het algemeen een lage tot gemiddelde betrouwbaarheid, omdat de kwaliteit van de gegevens afhankelijk is van de respons van de respondenten. De mensen die de enquête krijgen voorgeschoteld, kunnen namelijk liegen of onjuistheden verkondigen.
Registers hebben over het algemeen wél een hoge betrouwbaarheid, omdat deze gegevens afkomstig zijn van betrouwbare bronnen, zoals de overheid.
Waarnemingen hebben ook een hoge betrouwbaarheid, omdat deze gegevens direct worden waargenomen en niet afhankelijk zijn van de interpretatie van de respondenten.
Verder heeft de dataverzameling via partners een hoge betrouwbaarheid, omdat de gegevens afkomstig zijn van betrouwbare bronnen, zoals overheidsinstanties en financiële instellingen.
Video
Wil je meer zien over hoe het CBS aan alle gegevens komt? Check dan onderstaande video!
Is er kritiek op het Centraal Bureau voor de Statistiek?
Het CBS krijgt vanuit meerdere hoeken kritiek te verwerken. Deze kritiek gaan bijvoorbeeld over de privacy, de methode van gegevensverzameling of de interpretatie van gegevens.
Hieronder hebben we een tabel met verschillende kritiekpunten en uitleg voor je neergezet:
| Kritiekpunt | Uitleg | Voorbeeld |
|---|---|---|
| Privacy | Het CBS verzamelt veel persoonlijke informatie over huishoudens en bedrijven, wat tot zorgen over de privacy kan leiden. | Sommige mensen maken zich zorgen over het delen van hun persoonlijke gegevens met het CBS, omdat zij niet weten wat er met hun informatie gebeurt. |
| Methode van gegevensverzameling | De methoden die het CBS gebruikt om gegevens te verzamelen, zoals enquêtes en registers, zijn niet altijd representatief voor de gehele bevolking of bedrijven. | Enquêtes worden niet altijd ingevuld door alle groepen in de samenleving, waardoor de gegevens vertekend kunnen zijn. Als een selecte groep, zoals inwoners van de rijke gemeente Blaricum, oververtegenwoordigd is in een onderzoek naar het gemiddelde inkomen van Nederlanders, kan dat leiden tot een vertekend beeld. |
| Beperkte onderwerpen | Het CBS richt zich voornamelijk op economische en sociaal-maatschappelijke onderwerpen, terwijl andere belangrijke onderwerpen, zoals milieu en duurzaamheid, minder aandacht krijgen. | Sommige critici vinden dat het CBS meer aandacht moet besteden aan onderwerpen zoals klimaatverandering en energietransitie. |
| Interpretatie van gegevens | De interpretatie van de gegevens die het CBS verzamelt, kan soms leiden tot verkeerde conclusies. | Het CBS verzamelt bevolkingsgegevens op basis van gemeentelijke basisadministraties, maar hierdoor kan het aantal inwoners per gemeente in werkelijkheid hoger of lager zijn dan de geregistreerde aantallen. |
Wat is de Wet op het Centraal Bureau voor de Statistiek?
De Wet op het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is een wet om de onafhankelijkheid, kwaliteit en betrouwbaarheid van het CBS te waarborgen. De wet geldt sinds 2004.
In deze wet staat dat het CBS de officiële statistieken van Nederland verzamelt, bewerkt, analyseert en publiceert. Verder staat erin dat het CBS als taak heeft om objectieve, betrouwbare en relevante statistische informatie te leveren voor de beleidsvorming, het bedrijfsleven en de maatschappij in brede zin.
Het CBS is verplicht om te voldoen aan strenge kwaliteitseisen, zoals het gebruik van wetenschappelijke methoden en het waarborgen van de privacy van de respondenten. Het CBS is daarnaast verplicht om volledig onafhankelijk te zijn en weg te blijven van politieke invloeden. Het CBS is verantwoording verschuldigd aan de Minister van Economische Zaken en Klimaat, die de kwaliteit en de onafhankelijkheid van het CBS bewaakt. De wet op het CBS is dus in werking gesteld om zoveel mogelijk duidelijkheid te creëren omtrent het CBS.
